1.043. TỪ DÂN GIAN ...

          Mộc Nhân

                          Thử nhìn một số câu nói dân gian dưới góc nhìn méo mó và "lầy lội"

1.042. JUST LIKE A WOMAN

Ca khúc “Just Like A Woman”  được Bob Dylan viết năm 1966 và phát hành trong  album “Blonde on Blonde”. Ca khúc này nằm trong bảng xếp hạng 100 bài hot do Billboard bình chọn và nằm ở vị thứ 232 trong “500 Greatest Songs of All Time” do tạp chí âm nhạc Mỹ Rolling Stone bình chọn. Bài hát nằm trong chủ đề “Lost love” là một trong ba chủ đề chính của nhạc Pop: Lost love - Love - Dance. Trong chủ đề “Lost love” Bob thường miêu tả phụ nữ là những người không đáng tin cậy, những người sẽ dễ dàng từ bỏ và ra đi. Nhưng Dylan không đổ lỗi cho họ, ông chỉ đơn giản ghi lại những gì người phụ nữ cần, và cho rằng ông không thể đáp ứng được những nhu cầu và mong muốn đó. Dylan thường xây dựng hình ảnh tượng trưng của sự tan vỡ và những hình ảnh đó thường mang tính khái quát trong các tác phẩm của mình… (đã tìm hiểu về tác phẩm tại đây)

1.041. IF NOT FOR YOU

"If not for you" là ca khúc được Bob Dylan sáng tác và phát hành trong album “New Morning”, trình diễn cùng với Georgi Harrison (1970). Đây là bài hát số 1 trên bảng xếp hạng “Easy Listening” của Billboard, và xếp thứ 7 ở Anh trong thập kỉ 70-80.

Có cảm giác đây là một bài hát lụy tình nhưng thực ra là một bài tình ca dễ thương, trung thực mang thông điệp rất đơn giản: “Tôi không thể làm gì nếu không có em”.

1.040. MOST OF THE TIME

         "Most of the Time" - ca khúc trong album "Oh Mercy" - Bob Dylan viết năm 1989 - được bình chọn là 1 trong 10 ca khúc hay nhất những năm 1980s của ông.

1.039. TOMORROW IS A LONG TIME

Tomorrow Is A Long Time được Bob Dylan sáng tác và giới thiệu lần đầu trong album “Bob Dylan’s Greatest Hits Vol.II” năm 1971. Dylan đã có một thói quen đẩy một số bài hát của mình đến giới hạn về âm vực và cảm xúc, và sau đó vượt qua bằng các kỹ thuật kí âm và hòa âm.

Bài hát mang giai điệu buồn - giống như một bức tranh trong đó một người đàn ông đầy tâm trạng, nhìn vào khoảng không trong một ngày đẹp trời. Giai điệu ca khúc hết sức hoàn hảo, dù đơn giản trong giọng ca và nhạc đệm. Câu mở đầu “If today was not an endless highway” là lời tự sự của bất cứ ai đã từng cô đơn khi vắng người yêu. Ca khúc đã chuyển tải sự bất lực của người cô đơn trong thời gian và không gian được khái quát hóa trong thế giới rộng lớn – và điều đó làm nên giá trị cho tác phẩm.

1.038. I BELIEVE IN YOU

Theo nhiều nhà nghiên cứu, ca khúc “I Believe In You” của Bob Dylan là một bài hát về tôn giáo (đại từ you có thể diễn dịch là một đấng siêu hình). Đây là chủ đề mà nhiều nghệ sĩ thường thể hiện khi họ trải qua một giai đoạn nào đó trong cuộc sống và sáng tác. Trong ca khúc, ông nói về sự tự tin của mình sau một thời gian dài ngưng hoạt động. Đó là sự lựa chọn: hoặc là bỏ cuộc, hoặc tiếp tục tin vào những gì ông đã làm, hoặc tin vào thánh ân đã dẫn dắt hướng dẫn ông. Tuy nhiên, cũng như nhiều bài hát khác của Bob, ca khúc vừa có âm hưởng thánh ca, đồng thời cũng có thể xem như là một tình khúc với những ca từ giản dị, giai điệu Blues trữ tình.

1.037. THINGS HAVE CHANGED

Bài hát "Things have changed" này trong bộ phim "Wonder Boys" (có sự tham gia của các diễn viên nổi tiếng như Michael Douglas, Tobey McGuire, France McDormand). Ca khúc bất hủ này đem về cho ông giải Quả cầu vàng và tượng vàng Oscar cho Ca khúc trong phim hay nhất. Phần lời ca khúc có nhiều hình tượng ẩn dụ, ngôn ngữ lập thể, siêu thực khó hiểu. Một số câu gợi lại nhiều ý trong thánh kinh.

1.036. YOU CHANGED MY LIFE

Bài hát “You Changed My Life” của Bob Dylan có giai điệu vui vẻ, sôi động mang theo thông điệp rằng thế giới là một nơi đầy ác tính, đầy cạm bẫy, mưu toan và chết chóc… nhưng hãy tin vào Chúa và mọi thứ sẽ tốt đẹp. - cho dù bạn đã trôi qua trong ngày mà bạn tha thứ.

Cũng có thể xem bài hát là một tình khúc: giữa lúc tôi đang xung đột, đói khát và khẩn thiết… thì em đến làm thay đổi đời tôi, giúp tôi vượt qua ngày khốn khổ để thấy đời vẫn đẹp, trọn vẹn, mãn nguyện.

Câu cuối bài hát nhắc đến Errol Flynn là một diễn viên người Mỹ gốc Úc nổi tiếng với các vai giang hồ lãng mãn. Cụm từ "Errol Flynn" được sử dụng để nói lên sự quyến rũ… Trong một bài hát khác Bob Dylan dùng cụm từ "In like Flynn" với nghĩa tương tự…

1.035. LOẠI TÁC PHẨM CHÍ PHÈO KHỎI SGK

            Nguyễn Sóng Hiền

LTS: “Chí Phèo” được xem là một tác phẩm văn học hiện thực xuất sắc trước Cách mạng tháng 8/1945 và nằm trong chương trình Ngữ văn lớp 11 từ lâu. Tuy nhiên, tác giả bài viết cho rằng nên loại bỏ tác phẩm này để tránh tác động xấu đến mặt nhận thức của học sinh.

Ở khía cạnh văn học, tác phẩm "Chí Phèo" của nhà văn Nam Cao có thể được đáng giá là thành công về phong cách viết. Tuy nhiên, đứng trên góc độ giáo dục, theo quan điểm cá nhân, tôi cho rằng cần cân nhắc kỹ lại. Liệu có nên vẫn tiếp tục giữ trong chương trình phổ thông hay không, khi mà bản thân tác phẩm "Chí Phèo" không có ý nghĩa nhiều về mặt giáo dục, mà ngược lại, có thể có những tác động xấu về mặt nhận thức của học sinh?

1.034. NHỮNG VŨ KHÚC CỦA RỪNG (10)

Mộc Nhân - Truyện dài (nhiều kỳ)

                                                                                        Kỳ 10

(Xem lại kỳ 9)

22.

Lại một mùa trăng. Rất lâu tôi mới có cảm hứng ngắm trăng và nghe lại nhịp điệu sâu lắng của bản nhạc “Moon River”.

Tôi đang ở xa em khoảng ngàn cây số. Em ở xứ trung du, sách địa lý phổ thông gọi là vùng bình nguyên. Nơi đó có những dải đồi trọc, núi còi và đồng cỏ bị chắn ngang bởi những thung lũng. Xa xa là hồ nước vươn những cánh tay hẹp vào rừng sâu đón lấy những dòng nước nguồn ít ỏi về tích góp tưới tắm cho mùa hạn. Em bảo cũng hay cùng con vào nơi đó để ngắm cảnh và thư giãn vào những ngày hè.

1.032. NHỮNG VŨ KHÚC CỦA RỪNG (8)

Mộc Nhân - Truyện dài (nhiều kỳ)

                                                                                              Kỳ 8

Bức tranh “Khỏa thân, lá xanh và bầu ngực” của Picasso

(Xem lại kỳ 7)

19.

Lúc vui, tôi và em nói về những ngày ghi dấu mốc câu chuyện của chúng tôi. Em đưa ra các dấu mốc như: ngày đầu tiên tôi và em gặp nhau, ngày đầu tiên em gởi email cho tôi, ngày đầu tiên tôi gọi điện thoại và nhắn tin cho em, ngày đầu tiên tôi hôn em… Mọi tranh luận đều vui nhưng rốt lại chúng tôi chọn ngày mà tôi bỏ một chữ “mến” trong câu trước đó tôi nói với em là “Anh rất yêu mến em” thành “Anh rất yêu em”. Đó là một buổi sáng ngày đầu tháng, em nói chọn mốc đó vì buổi sáng và ngày đầu tiên của tháng vừa dễ nhớ, lại khởi sắc; ban khuya và ngày cuối tháng nghe tối tăm như ngõ cụt ! Tôi nghe em nói cũng hay và có lý nên thuận theo.

1.030. NHỮNG VŨ KHÚC CỦA RỪNG (6)

Mộc Nhân - Truyện dài (nhiều kỳ)

                                                                                      Kỳ 6

(Xem lại kỳ 5)

16.

Hôm nay tôi nhận được thư em, một lá thư gởi qua đường bưu chính hẳn hoi. Dường như từ lâu rồi, nhiều người đã quên viết thư và gởi thư cho nhau. Thời còn đi học, tôi là đứa chăm viết thư: thư cho bạn bè, thư cho cha mẹ để xin tiền tháng, sau này có người bạn gái lại thích viết thư cho nhau xem như đó là một ưu thế để tiến tới sự thân mật.

1.025. NHỮNG VŨ KHÚC CỦA RỪNG (1)

Mộc Nhân - Truyện dài (nhiều kỳ)
                                                         Kỳ 1

CHƯƠNG I

1.

Những trận mưa đầu mùa lạnh lẽo khiến mọi vật ảm đạm như trong một bức tranh trung du. Ngồi trong gian phòng nghe lại giai điệu không lời ca khúc “Right waiting for you” của Richard Marx bao giờ cũng khiến tôi run rẩy, nhưng lần này nó làm tôi thấm thía cùng nỗi buồn mãn nguyện hơn bao giờ hết.

File nhạc chuyển sang giai điệu bài hát “Hello” mang đạm nét hoài cổ của Adele. Tôi nhìn qua cửa kính về phía những đám mây đen đang lơ lửng trên bầu trời phía bão và cảm nhận những khoảng trống trong tâm hồn mình. Những thời đã qua không bao giờ trở lại, những đứa bạn đã chết hoặc biệt vô âm tín, những cảm xúc yêu đương trôi qua mãi mãi không còn nữa. Tôi ngửi thấy mùi cỏ, cảm thấy gió mơn man trên tóc và nghe tiếng chim chiền chiện đâu đây.

Nhiều năm đã qua nhưng tôi vẫn có thể nhớ lại từng chi tiết của ngày đầu tiên được gặp em.

1.024. DRUM DREAM GIRL

Margarita Engle là nhà thơ, nhà văn và nhà báo đương đại Mỹ sinh tại Pasadena, California. Mẹ gốc Cuba và cha là người Mỹ. Bà có bằng cử nhân Đại học Bách khoa California và bằng Thạc sỹ Đại học Iowa.

Engle là tác giả của nhiều cuốn sách dành cho trẻ em: “Drum Dream Girl” (Cô gái nuôi ước mơ chơi trống - 2015), The Sky Painter: Louis Fuertes (Louis Fuertes – họa sĩ bầu trời - 2015),  Mountain Dog (Chó hoang - 2014)… Cô cũng là tác giả của cuốn tiểu thuyết “Bài ca cho Cuba” (1993) và Skywriting (viết dưới bầu trời - 1995)…

Bài thơ “Drum Dream Girl” lấy cảm hứng từ câu chuyện thời thơ ấu của Millo Castro Zaldarriaga - một cô gái người Hoa gốc Cuba. Cô đã phá vỡ điều cấm kị truyền thống đối với nữ giới là không được chơi trống. Từ nhỏ cô đã mê bộ gõ và chăm chỉ luyện tập. Năm 1932, khi mới 10 tuổi, Millo Castro Zaldarriaga đã biểu diễn cùng với các chị gái trong vũ đoàn nữ "All-girl dance" của Cuba. Sau  này Millo đã trở thành một nhạc sĩ nổi tiếng thế giới, chơi cùng với tất cả những nghệ sĩ jazz tài danh của thời đại. Năm mười lăm tuổi, cô chơi trống bongo trong một bữa tiệc sinh nhật ở New York cho tổng thống Mỹ Franklin Delano Roosevelt và được Đệ nhất phu nhân Eleanor Roosevelt khen ngợi. Nhờ sự can đảm của Millo, trở thành một tay trống không còn là giấc mơ không thể đạt được cho các cô gái trên đảo quốc này.

1.023. NGÀY EM MANG TÔI ĐI

Mộc Nhân

Này em

em đã mang đi tình yêu của tôi

khi khép lại bờ môi cong vênh lịm tắt một nụ cười

đã ru tôi đong đưa mắc võng.

1.022. SAY GIỮA NGÀY THẤT LẠC

Mộc Nhân

Ngày say men gió lùa nỗi nhớ

mắt em buồn như tiết lập đông

giá đừng gặp nhau xuân hạnh ngộ

giữa cõi người em vẫn mênh mông.

1.021. ĐÊM THƠM MÙI HUYỀN THOẠI

Mộc Nhân

Em giấu buổi chiều trong đáy mắt

từ dạo thu nghe những dòng mưa

sót lại đời nhau ba mùa hoa giấy

hoàng hôn nghiêng kí ức mới vừa.

1.020. I AND I

Bob Dylan viết bài hát này vào năm 1983, trong album "Dark Eyes". Theo nhà nghiên cứu Kees De Graaf, lời bài hát mang những nội dung từ sách Tân Ước.

Đầu tiên là hình ảnh thuần khiết của một người phụ nữ đang ngủ cùng một người đàn ông nhưng nàng như từ một thế giới khác, mang vẻ đẹp vô nhiễm do Chúa tạo ra. Người phụ nữ này không bị làm phiền hoặc bị xúc cảm tội lỗi, cô ấy tự do trong những mơ ước của mình. Đây là hình ảnh cô dâu của vua Solomon bên dòng suối tràn ngập ánh trăng được đến với Chúa Kitô trong sách “Khải huyền” (19: 7). Vẻ đẹp dịu dàng giấc ngủ bình yên của nàng dường như là sự tĩnh lặng trước cơn bão của ngày phán xét cuối cùng sẽ đến. Điệp từ “I and I” diễn tả thần tính của Thiên Chúa bao giờ có mặt trong mỗi cá nhân. Bản tính đó là tự nhiên, nhất thể dù Bob cho rằng “không quyền uy, không tha thứ” nhưng Cựu Ước mô tả Đức Chúa Trời đầy lòng thương xót và uy nghi (112: 9). Hình ảnh “a stranger to teach me” (một người lạ đến dạy cho tôi) ám chỉ Chúa Giêsu (Ma-thi-ơ 25:35).

1.019. ĐỌC "CÔNG VIÊN CỨU HỘ LOÀI NGƯỜI"

                Mộc Nhân                 

          Y Ban là bút danh của một nhà văn Phạm Thị Xuân Ban (1961). Sau khi tốt nghiệp đại học, bà đã từng có thời gian làm giảng viên tại Trường Cao đẳng Y tế Nam Định và Trường Đại học Y Khoa Thái Bình. Trong thời gian giảng dạy, bà bắt đầu sáng tác truyện ngắn, lấy bút danh là Y Ban với ý nghĩa Ban ở trường Y. Năm 1989, bà bỏ nghề dạy học, chuyển hẳn sang viết văn, làm báo. Năm 1996, bà được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam. Bà được xem là một trong những nhà văn nữ có sức sáng tác và xuất bản đều đặn.

1.017. BÀI THƠ CUỐI MÙA

Mộc Nhân

Một ngày qua nơi hẹn cũ

chiều mưa bóng nước dập dềnh

gió dồn báo ngày nhiễu động

nhớ đôi mắt buồn lênh đênh.

1.016. BỐN MÙA

- Anh chọn mùa mà anh thích nhất nào ?

- Anh không biết. Thế em thích mùa nào?

- Em thích mùa xuân nhất! Vì mùa xuân có hoa nhiều.

1.015. MỌI CHUYỆN ĐỀU KẾT THÚC BẰNG BÀI HÁT

Mộc Nhân

1.

Có bài hát như lời thủ thỉ tình nhân

chiều xanh đồi cỏ ngày heo may

muốn huýt sáo cùng gió

đêm giật mình giấc mơ nửa chừng

gieo vào hồn những nốt mọng

sáng đi chưa hết con đường kì vọng

trái tim trượt ngã trước phách đảo

1.014. TANGLED UP IN BLUE

Ca khúc “Tangled Up In Blue” của Bob Dylan xuất hiện trong album “Blood on the Tracks” (1975). Khi được phát hành dưới dạng đĩa đơn, nó được xếp vị trí 31 trên bảng xếp hạng 100 của Billboard. Tạp chí âm nhạc Mỹ “Rolling Stone” cũng bình chọn bài hát ở vị thứ 68 trong danh sách “500 bài hát vĩ đại nhất mọi thời đại”.

Giai đoạn này Bob Dylan làm quen với phong cách hội họa lập thể. Vì thế, “Tangled Up In Blue” là một minh chứng cho thấy nỗ lực sáng tác ca khúc mang phong cách khác lạ, “đa chiều kích” của Bob Dylan. Với 7 đoạn thơ – nhạc khá dài, bài hát là sự dồn nén thời gian để kể cho khán giả về một câu chuyện tình, một đời người qua âm nhạc.

1.013. LỤC BÁT ĐA ĐOAN

Mộc Nhân

1.

Ngắm nhìn vũ điệu của rừng

bóng em gầy guộc khi hừng đông lên

một đời mấy nhịp chông chênh

bàn chân cũng trọn mông mênh cõi người.

1.012. BUỔI TỐI NGỦ NGOÀI HIÊN

Mộc Nhân

Buổi tối ngủ ngoài hiên

mơ màng lá sưa rơi trên võng

vuốt mặt mình bặt im tiếng vọng

trăng đã lặn từ khi nào.

1.011. NHỚ NGÀY HOANG HOẢI

Mộc Nhân

chiều rơi

sương phủ sơn khê

nhớ ngày hoang hoải

bộn bề ngược xuôi

bên truông gối đá ngủ vùi

mơ ngày hạnh ngộ

bùi ngùi chân mây

1.010. ĐIỀU CÒN LẠI CỦA NGÀY

Mộc Nhân

Ngày khép lại

vầng ráng còn phất phơ hóc núi

trong ngọn cỏ úa có nắng liêu xiêu

trong mùi lá mục có khúc hoan ca phục sinh

1.009. MẸ LÀ DI SẢN ĐỀN ĐÀI

Mộc Nhân

Mẹ phần con củ khoai lang

ruột màu hoa cải

nhuộm vàng tuổi thơ

1.008. CA DAO MẸ

Mộc Nhân

                           Nhân ngày phụ nữ 20 -10; kính tặng Mẹ

1.

Mẹ tôi tóc bạc lưng còng

cả đời gồng gánh

vênh cong nắng chiều

bàn chân choãi bóng liêu xiêu

nhọc nhằn lặm thấm những điều trầm luân.

1.007. CHIỀU PHỐ CỔ VIẾNG BẠN

Mộc Nhân

        Cầu chúc linh hồn bạn Diệu Lan siêu lạc nơi cõi Phật

Đi qua phố một chiều mộng mị

ngói rêu thơm mùi cố xứ thật hiền

rảo chân trên vỉa hè cổ tích

những hẻm sâu giấu hồn an nhiên.

1.006. HAIKU NGẪU TÁC

Mộc Nhân

1.

Bến sông ngọt lịm câu hò

bỗng thơm tho một tà áo

phất theo tay chèo vung khẽ.

1.005. KAZUO ISHIGURO - NOBEL VĂN CHƯƠNG 2017

Kazuo Ishiguro - tác giả người Anh gốc Nhật 63 tuổi mới đây đã trở thành nhà văn thứ 114 được trao giải thưởng Nobel Văn chương 2017.

Kazuo Ishiguro sinh ngày 8/11/1954 tại Nagasaki, Nhật Bản, sau đó cùng gia đình chuyển sang Anh khi ông được 5 tuổi. Cuối thập niên 70, Kazuo Ishiguro tốt nghiệp ngành Tiếng Anh và Triết học ở Trường đại học Kent, sau đó tiếp tục theo học ngành Sáng tác tại Trường đại học East Anglia.

1.004. CON RỒNG CHÁU TIÊN

           Trần Phúc Tâm

          LTS: Cách nay trên dưới một ngàn năm, nhằm xây dựng nền văn hóa tư tưởng dân tộc khẳng định sự độc lập tự chủ của người Việt, các bậc tiền hiền tiên liệt của chúng ta đã gom góp những truyền thuyết dân gian tạo nên huyền sử Rồng Tiên, có ý nghĩa thiết thực là giáo dục ý thức tư tưởng của người dân Việt rằng: Chúng ta cũng phát xuất từ nòi giống oai hùng cao quý và có quyền tồn tại - phát triển bình đẳng với người Hán, nước Việt hoàn toàn có thể sánh ngang với Trung quốc. Độc lập dân tộc và toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ của người Việt là điều hiển nhiên như trời cao đã định.

1.003. MÙA THU CÁNH NÂU

Mộc Nhân

          Ngẫu tác khi nghe ca khúc “Mùa thu cánh nâu”

                 của nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 (lời thơ: Hoàng Nhu) 

1.002. CHỮ NGHĨA

Mộc Nhân

1.

Chữ nghĩa đang ở đâu?

tôi nhận ra chữ từ tờ rơi dán trên tường

từ những biển hiệu nhiệt liệt chào mừng đầy màu sắc

âm của chữ trên đầu cột điện phun ra từ chiếc loa trục trặc

phát ra những ngôn từ được lập trình

chúng mắc kẹt trong vớ vẩn và linh tinh

nhưng lại đượm vẻ bình an giả tạo

tôi bị điếc tai từ lời nói xạo

ban mai ngập tràn âm thanh kim loại

ban đêm mộng du trong bóng chữ hoang đường.

1.001. THUNDER ON THE MOUNTAIN

“Thunder on the mountain” nằm trong album "Modern Times", album thứ 32 của ông, phát hành vào năm 2006. Ca khúc bất hủ này như một bài thơ dài 12 đoạn này chẳng khác nào câu chuyện kể đầy tính ẩn dụ về bộ mặt của thời đại, khiến người nghe phải suy ngẫm về các giá trị của tình yêu, cuộc sống và đạo đức.

1.000. BÀI THƠ SỐ MỘT NGÀN

Mộc Nhân Lê Đức Thịnh

1.

Ngồi nghe ai cấy nỗi buồn

khô khan như cánh chuồn chuồn ban trưa

khướt say nhớ những ngày xưa

chiều mê hoặc

tắm cơn mưa trắng đồng.

999. TRINH ĐƯỜNG

LTS: Ngày 30 tháng 9 năm 2017, Hội VHNT Quảng Nam phối hợp với Hội đồng gia tộc Tộc Trương – làng Phú Xuân Nam, xã Đại Thắng, huyện Đại Lộc, QN tổ chức lễ kỉ niệm 100 năm ngày sinh và 16 năm ngày mất nhà thơ Trinh Đường (1917 - 2001).

***

998. EMOTIONALLY YOURS

Bài hát Emotionally Yours xuất hiện trong album thứ 23 “Empire Burlesque” của Bob Dylan phát hành năm 1985. Trong album này, ông thể hiện phong cách điển hình của âm nhạc thập niên 80, khác hẳn với phong cách tiên phong của ông trong những năm 60, 70.

Tờ Telegraph từng chọn Bob Dylan đứng đầu tiên trong danh sách 10 nhạc sĩ vĩ đại  nhưng lại hát dở vì chất giọng khàn khàn, thô mộc kiểu một gã say vừa bước ra khỏi một quán rượu đầy khói thuốc của ông. Tuy vậy, với “Emotionally yours”, xếp hạng này có thể không còn ý nghĩa vì Bob chứng tỏ ông có thể hát hay và rất hay những bản tình ca ngọt ngào, da diết.